Orhan Veli Kanık

Orhan Veli Kanık

Yeni Türk şiirinin öncüsü şair (1914-1950).


Kısa yaşamına rağmen Türk şiirini derinden etkilemiş edebiyatçılarımızdan biridir. Ankara Gazi Lisesi'ni bitirdi (1932). Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde okuduktan sonra Posta İdaresi'nde memur oldu (1936-1942). Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda görev yaptı (1945-1947); daha sonra Yaprak dergisini yayımlamağa başladı (1949).

Kişiliği ve Sanatı

Şiirde ölçü ve uyak bağlarından sıyrılan, konuşma dilinin rahatlığına dayanan yalın anlatımlı çığırın kurucularından olan Orhan Veli, güzel Türkçe'siyle Türk şiirini zenginleştirdi. Toplumda olağanüstü bir yanı bulunmayan, sıradan kimseleri konu alan şiirler yazdı. Getirdiği şaşırtıcı yeniliklerle, gelenekçi şiir kurallarına bağlı çevrelerde ve kamuoyunda uzun süre tartışma konusu oldu. Oktay Rıfat ve Melih Cevdet Anday ile birlikte yürüttükleri Garipçiler akımı bir süre Türk şiirinde baş yeri tuttu. Kendinden sonra gelenleri etkiledi.

Orhan Veli'nin bazı şiirleri taşlama ve toplumsal yergi niteliğindedir. Toplumdaki yanlış kanıları yeren bu çeşit şiirlerin (Karmakarışık, Eskiler Alıyorum, Pireli Şiir v.b.) yanı sıra doğayı, sevgiyi, yalnızlık duygusunu v.b. işleyen şiirleri de çoktur. Toplumsal eşitsizlikleri ve özgürlük özlemini dile getiren şiirleri ise (Festival, Altındağ, Vatan îçin, Bedava v.b.) geniş yankılar uyandırmıştır.

Orhan Veli Kanık, Nasrettin Hoca Hikâyeleri'ni ve La Fontaine Masalları'nı zeki, nükteli ve hareketli bir anlatımla dilimize kazandırdı. Onun şiirlerinde, halk şiir ve türkülerinden gelen öğeler de vardır. Sanat anlayışını dile getiren bazı yazılarıyla doğa izlenimlerine ve toplumsal sorunlara yer veren hikâyeleri ölümünden sonra bir kitapta toplandı.

Eserleri

Garip, Vazgeçemediğim, Destan Gibi, Yenisi, Karşı, Bütün Şiirleri

Yorumlar