12. SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERS NOTU (2. Dönem)

ROMAN:


• Olmuş ya da olabilecek olayların kişi, yer, zaman ve olay çerçevesi içinde anlatıldığı uzun eserlere roman denir.

• Romanın dört unsuru: Olay, zaman, mekan ve kişilerdir.

• Roman serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur.

• Türk Edebiyatında ilk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon’dan çevirdiği Telemak tercümesidir.

• İlk yerli roman, Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat isimli eseridir.
TİYATRO TERİMLERİ:
Trajedi: Konusunu mitoloji, efsane ve tarihsel olaylardan alan, acıklı sonuçlarla bitirilen tiyatro türüdür.

Suflör: Oyunculara rollerinde unuttukları sözleri hatırlatan kimse.

Fasıl: Tiyatroda perde karşılığıdır.

Konduit: Sahneye çıkma sırası gelen kişileri uyarmakla görevli kimse.

Jest: Sanatçıların bütün el, kol, ayak ve benzeri vücut hareketleri

Mimik: Anlatımdaki yüz hareketleridir.

Epizot: Asıl olaya karışan ikinci olaydır.

Replik: Oyunda karşısındaki kişinin sözüne gerekli karşılığı verme.

Tirat: Sahnede kişilerin birbirlerine karşı söyledikleri uzun sözlerdir.
SÖZLÜ ANLATIM TÜRLERİ:

KONFERANS:

1. Konferans her konuda verilebilir.

2. Konferansçı konusunu seçtikten sonra bu konudaki bilgilerini gözden geçirmelidir.

3. Malzemesini topladıktan sonra bunlar arasında kullanacaklarını seçmeli ve bir sıraya koymalıdır.

4. Konferans kaleme alınırken açık, duru ve akıcı bir dil kullanılmalıdır.

5. Konferans metni fazla uzun olmamalıdır.
KONFERANS PLANI:

• Konuya çarpıcı bir giriş yapılır.

• Konu tanıtılır.

• Konferansın amacı ve hedefi belirlenir.

• Konu, ayrıntıları ile ele alınır.

• Konu, bir sonuca bağlanır.
AÇIK OTURUM:

1. Toplumun tümünü yakından ilgilendiren bir konunun, dinleyiciler huzurunda bir başkanın yönetiminde yetkili kişilerce tartışılmasına açık oturum denir.

2. Toplumun ilgisini çekebilecek bir konu seçilmelidir.

3. O konu ile ilgili üç veya beş kişi seçilmelidir.

4. Açık oturumda konuşmalar bir başkan tarafından yönetilir.

5. Açık oturumda konuşmalar sıra ile yapılır.

6. Nezaket kurallarına sonuna kadar uyulur.

7. Toplumun kültürel birikim kazanmasında ve çeşitli meselelerin çözümünde önemli bir yeri vardır.
SEMPOZYUM (BİLGİ ŞÖLENİ):

• Belli bir konu üzerinde değişik kişilerin yaptığı seri konuşmalara sempozyum denir.

• Sempozyum, bir gün sürebileceği gibi birkaç gün de sürebilir.

• Konuşmalar en fazla 20 dk ile sınırlandırılır.

• Sempozyumun sonunda istenirse forum da yapılabilir.

• Sempozyumu bir başkan yönetir.

• Sempozyumda amaç dinleyicileri ikna etmek değil, meselelerin çözümüne katkıda bulunmaktır.
FORUM:

• Çok sayıda kişi tarafından belli bir konuda yapılan tartışmalara forum denir.

• Forumu bir başkan yönetir.

• Forumda amaç, dinleyicilerin düşüncelerini harekete geçirerek konunun anlaşılmasını ve açıklık kazanmasını sağlamaktır.

• Foruma katılanlar açık ve kısa sorular sorabilirler.

• Konuşmacılar asla saygı ve nezaket kurallarının dışına çıkamazlar.
MÜNAZARA:

• Bir konunun olumlu veya olumsuz yönlerinin iki grup arasında karşılıklı olarak tartışılmasına münazara denir.

• Münazara bir anlamda konuşma yarışmasıdır.

• Münazara, üçer ya da dörder kişilik gruplar arasında yapılır.

• Gruplara aynı konunun iki yönü verilerek tartışmaları sağlanır.

• Grup temsilcileri karşılıklı söz alıp tezlerini savunurlar.

• Konuşmacıların ses tonu ve vurgulamaları, tezin savunulması, konuşma becerisi, jest ve mimikleri jüri tarafından değerlendirilir.

• Konuşmacılar birbirlerine ve jüriye karşı saygılı olmak zorundadırlar.

• Münazara da amaç doğru düşünceyi belirlemek değil, en iyi savunma yapan ve en güzel konuşan ekibi belirlemektir.
bindalli@gmail.com S.Burhanettin AKBAŞ

Yorumlar