11. Sınıflar Dil ve Anlatım Soruları


1. Aşağıdaki cümlelerin sonuna doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız. (15)
a. Eleştiriler, öznel eleştiri ve nesnel eleştiri olmak üzere ikiye ayrılır. ( )
b. Bir gerçeği açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak, desteklemek için yazılan yazılara deneme denir. ( )
c. Nurullah Ataç, deneme türü için "Deneme, ben ülkesidir" der. ( )
d. Divan edebiyatında şairlerin hayatlarının anlatıldığı eserlere, "Tezkire" denirdi. ( )
e. Dünya edebiyatında en tanınmış deneme yazarları Moliere ve Victor Hugo’dur. ( )

2. Aşağıdaki cümlelerde geçen boşlukları doldurunuz. (15)
a. Gezilip görülen yerler hakkındaki yazılara ……………………………………denir.
b. Bir kimsenin kendi yaşam olaylarını anlattığı eserlere …………………………….. denir.
c. Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılara ………………….. denir.
d. Edebiyatımızda ilk makaleyi …………………….. yazmıştır.
e. Gazetelerin ilk sayfalarında yer alan başmakaleleri yazan yazara ……………………….. denir.

3. Aşağıdakilerden hangisi deneme türünün özelliklerinden biri olamaz? (5)
A) Okuyucuyu etkiler ve düşündürür.
B) Konu özgürce seçilir.
C) Kendisiyle konuşurmuş gibi yazılır.
D) Kendi düşüncelerini özdeyişlerle destekleyebilir.
E) Denemeci bir bilim adamı gibi davranır.

4. Aşağıdakilerden hangisi gezi yazısının özelliklerinden biri değildir? (5)
A) Gezi yazılarında gezilen yerlerdeki insanların ruh çözümlemelerine yer verilir.
B) Gezi yazıları ilgi çekici olmalı ve tanıtılan yerleri görme isteği uyandırmalıdır.
C) Gezi yazıları, günlük ya da mektup türlerinin anlatım biçimlerinden de yararlanabilir.
D) Gezi yazılarında yurt içi ya da yurt dışındaki ilginç yerler tanıtılabilir.
E) Gezi yazıları, akıcı bir dille yazılmalı ve rahat okunmalıdır.
5. “Yetmiş kadar gezinti yeri vardır. En meşhuru Kanlı Pınar’dır. Burada bir büyücü kadın “Şirin öldü, daha ne çalışıyorsun” diyerek Şirin için dökülmüş lokmayı vermiş ve Ferhat da derhal külüngü havaya atıp başını altına tutmuş ve külünk yarasıyla ölüp Şirin’e kavuşmuştur. Buraya onun için Kanlı Pınar derler.”
17. yüzyılda yazılmış bu eserin türü aşağıdakilerden hangisi olabilir? (5)
A) Efsane
B) Hikaye
C) Gezi Yazısı
D) Mektup
E) Deneme
6. Ünlü kişilerin hayatını anlatan yazı türüdür.
*Kişiyi tüm yönleriyle tanıtır.
*Açık, sade bir dil kullanılır.

Yukarıda özellikleri verilen tür aşağıdakilerden hangisidir.(5)
A) Otobiyografi B) Biyografi C) Hikaye D) Eleştiri E) Özeleştiri

7. Bir düşünce veya duygunun birilerine iletilmesi amacıyla yazılan özel yazılardır.
*Türün ünlüleri Fuzuli, Namık Kemal, Ziya Gökalp, A. Hamdi Tanpınar, Cahit Sıtkı Tarancı’dır.
Yukarıda tanıtılan tür aşağıdakilerden hangisidir? (5)
A) Makale B) Fıkra C) Mektup D) Deneme E) Sohbet
8. Bir yazarın kendisini yaşadığı ya da tanık olduğu olayları, sanat değeri taşıyan bir üslupla anlattığı yazılardır.
*Geçmişteki olay üzerine yazılır.
*Yazar, olayları kendi bakış açısından anlatır.
*Türün ünlüleri Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Rasim, Halit Ziya, Hüseyin Cahit, Falih Rıfkı Atay’dır.
Yukarıda tanıtılan edebi tür aşağıdakilerden hangisidir?(5)
A. Günlük B) Anı C) Eleştiri D) Makale E) Fıkra

9. Yazarın, gündelik olaylarla ilgili düşüncelerini, okuyucu ile karşı karşıya oturup konuşuyormuş gibi içten bir hava içinde yazdığı yazılardır.
Yukarıda tanıtılan tür aşağıdakilerden hangisidir?(5)
A) Makale B) Fıkra C) Deneme D) Eleştiri E) Sohbet

10. Sanat, edebiyat, düşünce eserlerini hem öz hem yapı yönünden açıklayan, başarılı ve başarısız ya da değerli ve değersiz yönlerini gösteren, bunları örneklerle somutlayıp belirten yazı türüdür.
Yukarıda tanıtılan tür aşağıdakilerden hangisidir?(5)
A) Eleştiri B) Söyleşi C) Fıkra D) Makale E ) Deneme

11. Yazarın, gündelik olayları, özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan yazdığı kısa, günübirlik yazılardır.
*Gazete yazısıdır.
*Yazar düşüncelerini kanıtlama yoluna gitmez.
*Dil tabiidir. Günlük deyimlere, yer yer nükteli sözlere yer verilir.
Yukarıda özellikleri verilen yazı türü aşağıdakilerden hangisidir?(5)
A) Sohbet B) Fıkra C) Deneme D) Makale E) Eleştiri

12. "Oraya gidersen, Etnografya ya da Kurtuluş Savaşı müzelerini gezmelisin."
Bu cümledeki anlatım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kaynaklanmaktadır? (5)
A ) Yanlış bağlaç kullanılmasından
B ) Koşul cümlesi olmasından
C ) Nesnenin yanlış yerde bulunmasından
D ) Yüklemin gereklilik kipinde olmasından
E ) Ad tamlamasının gereksiz kullanılmasından



13. Yineleme dediğimiz anlatım kusuru, aynı anlama gelen birden çok sözcüğün gereksiz yere bir arada kullanılmasıdır. Bir kavramın Türkçesiyle yabancısının birlikte kullanılması bu tür kusurlardandır.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamada belirtilen türde bir anlatım kusuru vardır? (5)
A ) Bunlar, belgesel özellikler taşıyan, birbirinden ilginç yazılardır.
B ) Bugün işyerinde tebrik ve kutlama ziyaretlerinde bulunduk.
C ) Eskiden, musikiyle uğraşan kişilere musikişinas denirdi.
D ) Dil, varlığımızın en güçlü dayanağı, kimliğimizin en anlamlı kanıtıdır.
E ) Günümüz insanının vazgeçemediği araçların başında televizyonla bilgisayar gelmektedir.

14. Aşağıdakilerin cümlelerden hangisinde birbirine karşıt iki sözcük kullanılmamıştır? (5)
A)Ağır gitmeyi bıraksan da artık biraz hızlansan diyorum.
B)Biriktirdiğim bozuk paralarla bisikletimi tamir ettirdim.
C)Fiyatlardaki artış satışlardaki azalışı beraberinde getirdi.
D)Az yemek çok yemekten her zaman daha sağlıklıdır.
E)Mehmet Bey irili ufaklı bir çok sorunla boğuşuyordu.

15. "Ne olursa olsun seni de birlikte götüreceğim"
Bu cümlede altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? (5)
A) Uzun süredir yurt dışında yaşıyordu.
B) Yarın hemen işe başlamalısın.
C) Bu yıl l.dönem sonunda diplomamı
mutlaka alacağım.
D) Bildiklerimin hepsini sana anlatacağım.
E) Gördüklerimi olduğu gibi yazacağım.

16. Babasını kaybetti, bu yetmiyormuş gibi on gün geçmeden annesini de hastaneye yatırdı.

Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?(5)

A) Nikâha taksi tutarak zor yetişebildik.
B) Çok konuşuyordu, bu yüzden de pek
sevilmezdi.
C) Beni tanıdığı halde, görmezlikten geldi.
D) Beni çok çalıştırıyor, üstelik de az ücret
ödüyordu.
E) Bana bir elbise, bir de kazak aldı.

Yorumlar