SUBUTAY KİMDİR?
Subutay, Cengiz Han ve Ögeday'ın önde gelen stratejisti ve generali idi. Orta Asya'da Tuva Türklerinden olan Subutay, stratejik zekasından dolayı Cengiz Han'ın ailesinden olmadan Cengiz Han'a en yakın isim haline geldi. Legnica savaşı ile Alman ve Polonyalı şövalyelerden oluşan o dönemin güçlü meydan ordusunu, sekizde biri oranında asker sayısıyla bozguna uğratıp at üstündeki muharebe taktikleri sayesinde halen askeri kitaplarda bir dahi olarak yer almaktadır.
Tarihteki hiçbir komutanın alamadığı kadar toprak ele geçirdiği 20'den fazla sefer yönetmiştir. İmgeleme (hayal etme) ve deneyim gerektiren stratejiler uygulayarak zafer kazanmıştır. Birbirinden 500 km uzakta olan orduların hareketlerini gayet olağan bir şekilde eşgüdümlü kılabiliyordu. Çoğunlukla düşman ordusunu muhabereyi kabul etmeden önce zayıf bir konuma düşürecek manevralar yapıyordu. En çok Macaristan ve Polonya ordularını aralarında yaklaşık bin dört yüz kilometre bulunan birliklerle ikişer günde yok ettiği çok iyi düşünülmüş muhabere planıyla hatırlanmaktadır. Cengiz Han'ın Moğolistan'a, Kuzey Çin'e ve Orta Asya'ya yaptığı seferlere yardım etmiştir. Tarihte yetenek, taktik ve Cengiz Han'a bağlılık açısından Cengiz Han'ın ve Moğol İmparatorluğu'nun en seçkin generallerinden biri sayılır. Kendi zamanındaki pek çok başarılı saldırıya / işgale komuta etmiştir.
Leon Cahun isimli yazarın,
(Asya Tarihine Giriş - Kökenlerden 1405'c, Türkler ve Moğollar)
kitabından " Subutay " ile ilgili birkaç ek bilgi...
Cengiz Han hasımı Camukayı yendiği sıralarda moğollar Cengiz Han'ın önünde birleşmek için geliyorlar bir demircinin oğlu olan Subutay'ı sarsılmaz imparator burada tanıyor ve hizmetine alıyordu.
Leon Cahun subutayı şöyle tanımlıyor "Cengiz Han'ın siyasetiyle hazırladığı yönetimiyle koruduğu herşeyi Kılıcı ile tamamlayan insan kılığına girmiş bir Savaş Tanrısıydı."
Cengiz Han ordunun komutasını alarak Çin üzerine yürüdü subutayda öncülerinden biriydi, 1216 yılında kuzey çin ele geçirildiğinde yapacak işi olmayan Subutay Koreyi fethetti.
Cengiz Han Çin'in askeri ve sivil yönetimini ve Çin'in geri kalanının fethini Mukuli'ye verdi ve Cebe ile Subutay'ı alarak batıya yönelik planlarla Karakurum'a döndü.
Harezm'ler ile ilişkiler bozulduktan sonra, Çin'in büyük bölümünün fethi Cengiz Han'a asker sayısı bakımından önü alınmaz bir kuvvet veriyordu. 3.öncü orduyla Harezm topraklarına giren Cengiz Han, 55.000 kişilik bir orduyla (ki bu harezm topraklarının işgali bittiğinde 200.000 kişilik bir kuvvet olucaktı) 5.ay gibi bir sürede hazar denizine vardı. Buradan sonra başkente geri dönen Cengiz Han ordunun komutasını Subutay'a verdi ve Rusya'da dahil tüm bölgenin yüce moğol ulusuna katılmasını emretti, emir Subutay tarafından yerine getirildi..
Bundan sonra Cengiz Han'a mektup yazan ve Avrupanın fethi için izin isteyen Subutay mektup yanıtlanana kadar boş durmadı ve hazarın kuzeyinden inerek Azerbaycan, Güney kafkasya ve İran'ın kuzeyini aldı. Mektup ve izin gelincede Macaristana kadar tüm avrupayı feth etti ve bu sadece 2.ayını aldı. Eğer Ogeday Han ölmeseydi ve Subutay geri dönmek zorunda kalmasaydı bugün tüm batı avrupa çok farklı bir tarihe sahip olabilirdi...
Avrupalılar daha moğolların gerçek olup olmadıklarını tartışıyorlardı fakat Subutay Çinden getirdiği camın üstüne muhteşem planını çizmişti bile , onlar moğolların varlığını tartışa dursun tüm avrupa Subutay'ın casusları ile doluydu..
Bu harekat orduların büyüklüğü, 3.kola ayrılan bu orduların Subutay'ın belirlediği yerde kısa süre içinde toplanması, ve ani darbelerle tüm orta avrupa ordularını ortadan kaldırması gibi özelliklerden tarihin görmüş olduğu en büyük harekattır bundan büyüğü görülmedi.
Çin'e giderek son zaferlerini kazanan Subutay 60 yaşına geldiğinde yorulduğunu hissetti ve emekliliğini istedi Tula'ya yerleşti ve burada ölümünü bekledi...
Emekli olduğunda 32 millete boyun eğrdirmiş ve 65 meydan savaşı kazanmıştı.
Biri "peki ya yenilgi mi dedi.?" Böyle birşey YOK..!!!
Subatay, Cengiz Han'ın siyasetiyle hazırladığı yönetimiyle koruduğu herşeyi Kılıcı ile tamamlayan insan kılığına girmiş bir Savaş Tanrısıydı.!
Yorumlar
Yorum Gönder