Kitabın Adı:FERDİ VE ŞÜREKÂSI
Yazarı
:Halit Ziya UŞAKLIGİL
Yayınevi
: İnkılâp ve Aka
Y.Adresi
:Ankara cad.No:95 İSTANBUL
Basım Yılı
:1984
1)Kitabın Konusu
Maddi
bakımdan çok zor şartlar altında yaşayan bir kişinin, aile ve aşk hayatını
anlatıyor. Fakir, ama mutlu bir durumdayken kaderin kendisine gülerek hayatını
bir anda alt üst eden bir yaşamın hikâyesidir. Zengin ile fakirin arasındaki
yaşamların göz önüne alındığı, para gücünün nelere hâkim olduğu anlatılıyor.
2)Kitabın Özeti
Abdülgafur
Bey her zaman ki, gibi işten dönerken, yolda karşılaştığı bu kıza acıdı ve
yanına alarak eve getirdi. Kızı olmayan Besime Hanım bu kızı, kendi kızı gibi
büyütecek, ileride gelini yapmayı düşünecekti. Kız, Saniha idi. İsmail
Tayfur'la birlikte büyüdüler ta ki Abdülgafur Bey ölene kadar. Evin reisi
ölünce evin yükü İsmail Tayfur'a kaldı. O da babası gibi muhasebeci olarak
Ferdi ve Ortakları Ticaretevi'nde işe başladı. Burada dört kişiydiler; Hasan
Tahsin Efendi, Mehmet Rıfkı, Osman Şevket ayrıca bir de Hacer -Ferdi Efendi'nin
kızı-.Hacer her zaman İsmail Tayfur'a takılır, türlü muzipliklerle onu rahatsız
ederdi. Ta ki babası ona işyerine girme yasağı getirene kadar. Çünkü o artık
büyümüş, koca kız olmuştu.
Bu
karar Hacer için ölümden farksızdı. Artık İsmail Tayfur' la birlikte
olamayacaktı. Bunun üzerine sabah akşam pencereye çıkar, ki İsmail Tayfur'u
görebilsin diye. Hacer duygularını "ikinci kalbim "dediği defterine yazmaya
başlamıştı.
İsmail
Tayfur ise kendi halinde yaşayan, Saniha'yı seven, Hacer'le ilgilenmeyen
biridir. Kendi dünyasında mutludur. Bir gün Ferdi Efendi kızının defterini
bulur. Kızının yaşadığı durumu öğrenir. Kızını çağırarak onun mutlu olabilmesi
için elinden geleni yapacağına söz verir. Çünkü İsmail Tayfur sağlam
karakterli, ticaretten anlayan biridir. Böylece
kendi varisini bulur. İlk olarak İsmail Tayfur'u yanına çağırır maaşını
artırdığını bildirir.
İşe anlam veremeyen İsmail Tayfur kendi düşüncelerinde bile olmayan bu aşkı
öğrenince şok olur. Ferdi Efendi gizli olarak Nerime Hanım ve Melekzat'ı İsmail
Tayfur'un annesine gönderir. Saniha için ölüm başlamış, Besime Hanım için ise
durum çıkılmaz bir döngü halini
almıştır. Bir hafta sonra Besime Hanım ile Saniha, Hacer'i tanımak için Ferdi
Efendi'nin evine giderler. Hacer'i tanımadan kıskançlık duyan Saniha da onu
görünce, sevmeye başlar. Ne olduğunu anlamayan İsmail Tayfur korktuğunun başına
gelmesiyle yıkılmış, tek çare olarak gördüğü Saniha'nın da kendini feda
etmesiyle adeta yıkılmıştır. Artık sığınacak bir yeri kalmamış çaresiz olarak,
Hacer'le gösterişli bir düğünle evlenir. İsmail Tayfur düğünden sonra iyice
dünyadan ve Hacer'den uzaklaşır, Hacer ise ardığı mutluluğu bulamamanın ve İsmail Tayfur'un kendisinden
uzaklaşmasının nedenlerini arar.
Bir
akşam Hacer uyandığında İsmail Tayfur'u yanında bulamaz. Onu bekler, gelmeyince
kendisi aşağı iner ve İsmail Tayfur'un Saniha ile kaçacağını duyar, ağlayarak
yukarı çıkar. İsmail Tayfur yukarı gelince Hacer kapıyı kapatır, ki İsmail
Tayfur Saniha ile gitmesin. Sonra elindeki ateşle evi ateşe verir. Hacer'in
yanan vücudu ile dışarı çıkan İsmail
Tayfur delirir, Hacer ölür,Ferdi Efendi'nin evi ve parası ,altınları yanar, yok
olur.
3)Kitabın
Anafikri
Öncelikle,
şartlar ne olursa olsun her zaman doğru
bildiğin bir şeyin sonuna kadar savunulması, içinde bulunduğun şartlardan azami
dereceden istifade, küçük şeylerden mutlu olunabileceği ve sevginin parayla
satın alınamayacağını bizlere aktarıyor.
4)Kitaptaki Şahıslar
İsmail Tayfur: Romanın baş kahramanıdır. Kumral,
uzun boylu, yeşil gözlü, yakışıklı, muhasebeci
olarak çalışan ve ailesine bakan genç bir delikanlıdır. İçine dönük, sessiz bir
kişiliğe sahiptir.
Hacer
:İsmail Tayfur'un yangında ölen karısıdır.Daha on beş yaşıngadır.Zayıf
vücudu, küçük başı altuında, uzun ipek saçları arasında küçük beyaz yüzü ile insana çocukluk hali
verirdi.
Saniha
:İsmail Tayfur'un sevdiği kızdır.Zayıf, ince, esmer,öksüz ve yetim
yetişmiştir.
Hasan Tahsin Efendi: Baba ve iş arkadaşıdır. Ufak
tefek yapılı, küçük başlı, beyaz saçları
dökülmüş, yılların deneyimini taşıyan
bir karakter çizmiştir.
Mehmet Rıfkı, Osman Şevket: İş arkadaşlarıdır.
Ferdi Efendi
: Patronu ve kayın babasıdır.İnce, uzun boylu, sarı saçlı, sarı sakallı,
donuk benizlidir.Paranın herşey olduğuna inanan biridir.
Abdülgafur Bey- Besime Hanım: İsmail Tayfur'un
babası ve annesi.
Nerime Hanım
: Hacer'in öğretmeni.
Melekzat : Hacer'in hizmetçisi ve en
samimi arkadaşıdır.
5)Kitaptaki olaylar
İsmail Tayfur - Saniha aşkı: Yalansız,
yapmacıksız, sevgi üzerine kurulu bir aşktır.
Hacer'in aşkı : Tek taraflı ama
sevgiye dayanan bir platonik aşktır.
İsmail Tayfur ile Hacer'in evlenme serüveni ve bu
sırada yaşanan olaylar.
6)Kitap Hakkındaki Şahsi Görüşler
Sürükleyici
bir aşk romanıdır. Kişi ve yer tasvirleri zamanında, kitabın akışını
değiştirmeyecek şekilde yapılmıştır.
Konu itibâri ile aşk romanı görünmesinin yanında da devrin tipik özelliklerini
de yansıtmaktadır. Hayat şartlarından, yaşam tarzlarından, sosyal ilişkilerden,
devrin moda ve eğlencesinden, gelenek ve
göreneklerden bahsediyor. Yazar gereksiz açıklamalardan kaçınmıştır. Fazla
yabancı kelimeler kullanılmadığı için
kitabın anlaşırlılığı artmış, kitaba akıcılık ve sadelik getirmiştir.
7)Yazar Hakkında Kısa Bilgi
Yazar,
Halit Ziya UŞAKLIGİL 1866-1945 yıllarında yaşamıştır. Servet-i Fünun
romancılarından. İstanbul'da doğdu ve yine bu şehirde öldü. İlk tahsilinden
sonra Fatih Askeri Rüştiyesi'ne gitti ve 17 yaşında okuldan ayrıldı.1884'te
"Nevruz" gazetesini, daha sonra "Hizmet" ve
"Ahenk" gazetelerini kurdu. İzmir Rüştiyesi'nde Fransızca
öğretmenliği yaptı.
İdadide
Türk edebiyatı dersi okuttu. Reji Müdürlüğü Başkâtibi oldu. Servet-i Fünun dergisine girdi ve en büyük romanları burada
yayımladı. Darül Fünun'da batı edebiyatı dersleri verdi. Mabeyn Başkâtibi, Ayan
Üyesi oldu. Sessizliği, batı müziğini, kitap okumayı, çiçekleri severdi. Almanca,
Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce, İtalyanca
bilirdi. Roman, hikâye, mensur şiir,
tiyatro, hâtıra, hitabet, edebiyat tarihi, makale türünde eserler verdi. Romanlarında
sosyal ve psikolojik konuları işler. Kahramanları gerçek hayattan
alınmıştır.150'den çok hikâyesi vardır. Modern Türk hikâye ve romanın babası
sayılır. Çevirileri de vardır.
Yorumlar
Yorum Gönder