KİTABIN ADI
|
AŞİNA YÜZLER
|
KİTABIN YAZARI
|
SAMET AĞAOĞLU
|
YAYINEVİ
|
AĞAOĞLU YAYINEVİ
|
BASIM YILI
|
EKİM 1965
|
1.KİTABIN KONUSU:
Yazar kitabında
1920 ile 1950 yılları arasındaki siyasetçileri eleştirmekle
beraber kitapta kendi görüşlerini doğrularını ve yanlışlarını açık bir dille
anlatmıştır. Yazar Cumhuriyet yılları Türkiye’sinde insanların hayat
anlayışlarını siyasetle birleştirip, anlattığı kişilerin isimlerini vermeden
kitabına kahraman olarak geçirmiştir.
2.KİTABIN ÖZETİ:
Yazar
romanında Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren 1920’li yıllardan 1950’li yıllara
kadarki insanların “ kim bu bir iki üç adam? İsimleri önemli değil, sadece
kudret sahipleri o kadar!” cümlesinde belirtiği gibi bu dönemin insanlarını bir şair bir hikayeci
ve bir çok siyaset adamı çatısı altında koca bir imparatorluğun yıkılışından
sonra temelleri atılan Cumhuriyet Türkiyesindeki insanların hayat anlayışlarını tasvir etmeye çalışmış. Aklımıza belki koca bir
topluluğun bir şair bir hikayeci ve birçok siyaset adamından mı teşekkül olduğu
sorusu gelebilir. Burada yazar bu açık kapıyı da “Devrin bütün öteki
tanınmışları, büyüklüğü, küçüklüğü bilerek, bilmeyerek onların taklitçileri”
diyerek kapatmaya çalışmıştır.
Yazar romanına başlarken bir şair
olarak Nurullah ATAÇ’I aklı ile kalbi durmadan değişen, birinin güzel
dediğine ötekini çirkin damgasını
yapıştırdığı kuvvetli hislerinin ve engin zekasının çarpışmasından doğmuş
çeşitli acıları bazen gerçekten insanların insafsız olduğu kadar kuvvetli
keskin ironisi ile örmesini bilen bir adam olarak tasvir etmiştir.
Hikayeci olan Ahmet Hamdi TANPINAR’I da
İran minyatürlerinin ağaçlıklarına benzeyen Rıfkı Melül’e benzetmiştir.
Tanpınar’ın eserlerini sanat istidadının yarattığı acemi fakat güzel bir ses
olarak tanımlamış, incelendikce Türk Dilinin büyük eserlerine ilham kaynağı
olabilecek nitelikte görmüştür.
Yazar daha öncede belirttiğimiz gibi
bir şair bir hikayeciyi Nurullah ATAÇ ve
Ahmet Hamdi TANPINAR’I temsil etmiştir. Birçok politikacıyı da önce yüz
ifadelerini, görünüşlerini ve bir o kadar da karekterlerinin romana has bir
üslup ile izah ederek politika adına giriştikleri bir çok tecrübe ve deneyleri,
bunun yanında yapılan bir çok hataları ilişkilendirmeye çalışmıştır. Yazar,
eserinde politika hakkındaki görüşlerine de oldukça sık yer vermiştir. Bu dönem
tarihine damgasını vuran birçok siyasetçi ve hatta perde arkasındaki birçok
kişinin siyasete gerçekten hakim olan kişilerden ziyade kendilerinin
dizginlenemeyen başakalarını hayran bırakma, kendi isimlerinin tarihin
sayfasında daima kalıcı olamsı için çalışan insanlar olarak anlatmaya
çalışmıştır. Bunu da eserinde bilgi , sanat ve askerliğin daha derin ve
yürünmesi güç vadilere benzetmiş, bunlardan daha kolay ve kestirme olan politikayı
da şahısların bu emellerini gerçekleştirebilecekleri en süratli vasıtaya
benzetmiştir. Yazara göre, politikanın istediği sadece çevikliktir. Burada çeviklikten kastedilen değişen durumlarda en
uygun söz ve davranışın söylenebilmesi için gereken çevikliktir. Hatta yazar,
politikayı hayatın kıskançlık, dalkavukluk, yüze gülme, arkadan hançerleme,
iftira, hıyanet, vefasızlık olguları kazanında kaynamaktan ibaret olarak
görmüştür. Yazarın yunan felsefesinide incelediğini bazı noktalarda Sokrat ve
Eflatundan da örnekler vererek istenilen ideali ifade etmeye çalışmasından
anlıyoruz.
Yazarın eserinde anlattığı
siyasetçiler ve gelişen olayların “milli şef” olarak adlandırdığımız Ismet
İNÖNÜ ve Demokrat Parti arasında kendi kişilik ve karakterlerini arayan siyaset
adamlarının hataları ve yanlışları ile politikaya bir bakış açısı
kazandırmıştır.
Bu dönem ve siyasetçilerin
özelliklerini de yeni kurulan Cumhuriyet Türkiyesi’nin temellerinin yeni yeni oturması ve
insanlarında bu belirsizlikten sıyrılırken sergiledikleri davranışları;
siyasetçi, romancı ve şair üçlemesi ile açıklamaya çalışmıştır.
3.KİTABIN ANA FİKRİ:
Hiçbir
zaman kendi kötü emellerimiz için bir insanı veya birini etkileyecek bir
nesneyi- bir devletin ileri gelen politikacısı olsak bile – kullanmamalıyız. Bu
bizim o an yararımıza olabilir fakat, ileride bizden götürebileceklerini de
düşünmemiz gerekmektedir.
4.KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRMESİ:
Nurullah
ATAÇ, Ahmet Hamdi TANPINAR ve ismi açıklanmayan siyasetçiler romanımızın kahramanıdır.
Bunların karakter analizini yaparken romansı bir hava içinde, genelde tasvire
dayanan, yüz şekillerini, görünüşünü ve fiziki özelliklerini açıklamaya
çalışmıştır.
5.KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER:
Yazarın Aşina Yüzler adlı eserinde karekterlerin
ismini açıklamadan olayları anlatmış olması ve Osmalıca türkçesinden alıntı bir
sürü kelimeleri kullanması kitabın akıcılık etkisini azaltır.
6.KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ:
1909’da
Karabağ’da doğdu. 1932’de Ankara Hukuk Mektebi’ni bitirdikten sonra doktorasını
Fransa’da tamamladı. 1946’da Ticaret Bakanlığı’ndaki görevinden istifa ederek
girdiği Demokrat Parti’de hızla yükselerek, partinin önde gelen
yöneticilerinden biri oldu. 1950’de Manisa milletvekili olarak Meclis’e giren
Ağaoğlu, bu görevini 27 Mayıs 1960 askerî darbesine kadar sürdürdü. Çeşitli
bakanlıkların yanısıra, başbakan yardımcılığı da yaptı. Yassıada mahkemeleri
tarafından yargılandı ve ömür boyu hapse mahkûm edildi. Ekim 1964’de özel afla
salıverilen Samet Ağaoğlu anılarını Aşina Yüzler (1965), Arkadaşım Menderes
(1968) ve Marmara’da Bir Ada (1972) adlı kitaplarda topladı. Üniversite
yıllarında yazmaya başladığı öyküleri Varlık ve Yücel dergilerinde yayımlandı.
Yine bu yıllarda Ahmet Muhip Dranas ve Behçet Kemal Çağlar’la birlikte Hep
Gençlik adlı bir dergi çıkardı. Daha sonra öykülerini Strasburg Hatıraları
(1945), Zürriyet (1950), Öğretmen Gafur (1953), Büyük Aile (1957), Hücredeki
Adam (1964) ve Katırın Ölümü (1965) adlı kitaplarda topladı. Demokrat Parti’nin
Doğuş ve Yükseliş Sebepleri / Bir Soru adlı kitabı hem bir anı, hem de Demokrat
Parti üzerine bir tahlil denemesidir. Samet Ağaoğlu 1982’de İstanbul’da öldü.
Ölümünden sonra bulunan 14 defter ve yüzlerce sayfadan oluşan günlüğü Cemil
Koçak tarafından yayına hazırlandı ve 1992’de İletişim Yayınları tarafından
Siyasi Günlük / Demokrat Parti’nin Kuruluşu adıyla yayımlandı.
Yazdığı Eserler : Babamın Arkadaşları, Siyasi Günlük/Demokrat Parti`nin Kuruluşu
Yorumlar
Yorum Gönder